موارد خاص موجودی مواد و کالا (زائدات)
زائدات چیست؟ زائدات ریزش مواد است. یعنی زمانی که مواد اولیه وارد جریان تولید می‌شود به عنوان محصول بیرون نمی‌آید و دارای خرده‌های جانبی است. برای مثال شما زمانی که میخواهید خیاطی انجام دهید پارچه‌ای را طبق الگو برش می‌زنید، اضافه‌ی پارچه به عنوان زائدات حساب می‌شود که از جنس همان پارچه است اما دیگر استاندارد لازم را ندارد.
بنابراین ارزش بازیافتنی کمی دارد و مشهود می‌باشد. تفاوت هدر رفته و زائدات در این است که هدر رفته قابل فروش نیست، اما زائدات قابل فروش است اما دارای ارزش کمی است. نحوه محاسبه قیمت زائدات بدین صورت است که خالص ارزش فروش را محاسبه کرده و به عنوان قیمت فروش اعلام می‌شود.
ما به 3 روش می‌توانیم زائدات را به فروش برسانیم (در این قسمت دو روش ذکر می‌شود)
روش اول
بانک **
سایر درآمدها **
این روش، روش استانداردی به حساب نمی‌آید.
روش دوم
حال اگر نتوانیم زائدات را به یک بازه‌ی زمانی مشخصی اختصاص دهیم، در سربار ساخت بین تمامی محصولات سرشکن می‌کنیم ولی اگر بتوان تعیین کرد که برای بازه‌ی زمانی مشخصی زائدات داشته‌ایم می‌توان مبلغ زائدات را به حساب کالای در جریان ساخت ببریم.
نکته: زمانی که زائدات را به حساب بهای تمام شده می‌بریم، حساب کالای در جریان ساخت بستانکار می‌شود، زیرا به میزان مبلغ زائدات از بهای تمام شده کسر می‌گردد.
زائدات از درآمد حاصل از فروش و هزینه‌های توزیع و فروش کسر می‌گردد.
ضایعات
ضایعات و کالای‌های معیوب کالاهایی هستند که هر دو ویژگی ناسالم دارند، یعنی یک کالای سالم نیستند. تفاوت ضایعات و کالای معیوب چیست؟
کالای معیوب با انجام پردازش می‌تواند تبدیل به کالای سالم شود اما ضایعات را از لحاظ اقتصادی به هیچ عنوان نمی‌توان پردازش نمود.
از جمله عملیاتی که حسابداران در روزهای پایانی سال در حال سر و کله زدن با آن هستند مربوط به موجودی‌ها می‌باشد. از جمله موارد مربوط به موجودی‌ها می‌توان به بستن حساب موجودی‌ها، ضایعات و زائدات و بستن حساب‌ها اشاره نمود. قصد داریم تفاوت حسابداری ضایعات و حسابداری زائدات را با هم بررسی کنیم
زائدات چیست؟
زائدات که به عبارت دیگر همان پسماند مواد هستند، خرده ریزه‌های جانبی بعضی از تولیدات هستند که اصولا مقدار کمی دارند و بدون انجام پردازش اضافی نیز ارزش بازیافتنی کمی را دارا هستند. حال قصد داریم زائدات را به صورت تخصصی‌تر بررسی و ارزیابی کنیم.
زائدات دارای 3 نوع متفاوت است: زائدات عادی، زائدات تشکیلی و زائدات معیوب
۱. زائدات عادی: به زائداتی که از قبل پیش بینی شده‌اند و به دلیل ماهیت عملیات تولیدی رخ می‌دهند زائدات عادی گفته می‌شود.
۲. زائدات تشکیلاتی: به زائداتی که به دلیل فعالیت‌های تشکیلاتی مانند تغییر روش تولید رخ می‌دهند زائدات تشکیلاتی گفته می‌شود.
۳- زائدات معیوب: به زائداتی که به دلیل استفاده از مواد نامرغوب و یا عدم داشتن مهارت و توانایی در کارگران یا ماشین آلات رخ می‌هد زائدات معیوب گفته می‌شود.
حسابداری زائدات
الف) به میزان بهای فروش: در هنگام فروش، مبلغ آن به عنوان سایر درآمدها به بستانکار حساب خلاصه سود و زیان منظور می‌گردد.
بانک / وجه نقد/ حساب دریافتنی ***
سایر درآمدها***
ب) به میزان خالص ارزش فروش: از درآمد حاصل از فروش زائدات، هزینه‌های توزیع و فروش کم می‌شود و خالص ارزش فروش به دست آمده از هزینه مواد یا سربار ساخت کسر می‌گردد و موجب کاهش نرخ بهای مواد یا سربار ساخت می‌شود.
زائدات مواد (موجودی پسماند مواد)***
کنترل مواد / کنترل سربار ساخت***
ج) خالص ارزش فروش زائدات به بستانکار حساب سفارش خاص یا مراحل تولیدی خاص خود ثبت می‌گردد.
زائدات مواد (موجودی پسماند مواد)***
کالای در جریان ساخت – سفارش خاص***
ضایعات چیست؟
به محصولاتی گفته می‌شود که کیفیت محصول استاندارد را دارا نیستند و به واسطه‌ی خالص ارزش فروش به فروش می‌رسند. زمانی که ضایعات شناسایی می‌شوند از فرآیند تولیدی خارج شده و هیچ گونه کار اضافی بر روی آن‌ها انجام نمی‌شود. اصولا به مقدار ارزش فروش، موجودی ضایعات مورد شناسایی قرار می‌گیرند تا در زمان دیگری فروخته شوند.
الف) به میزان خالص ارزش فروش ضایعات
در صورتی که ضایعات مربوط به یک سفارش خاص باشد ازهزینه ضایعات آن، خالص ارزش فروش واحدهای ضایع شده کسر شده و به آن سفارش خاص تخصیص می یابد و باعث کاهش بهای تمام شده آن سفارش می گردد.
موجودی ضایعات***
کالای در جریان ساخت-سفارش خاص***
چنانچه در مرحله‌ایی از تولید ضایعات غیرعادی وجود داشته باشد هزینه‌های آن بعد ا زکسر خالص ارزش فروش به هزینه سربار ساخت برده می‌شود تا از این طریق بین محصولات تسهیم شود.
موجودی ضایعات (خالص ارزش فروش ضایعات )***
کنترل سربار ساخت (خالص ارزش فروش_بهای تمام شده ضایعات) کالای در جریان ساخت (بهای تمام شده ضایعات)**
اگر در مرحله‌ایی از تولید ضایعات غیرعادی داشته باشیم هزینه‌های آن پس از کسر خالص ارزش فروش به منزله‌ی زیان ناشی ا زضایعات غیرعادی به حساب خلاصه سود و زیان شرکت منتقل می‌شود که به صورت زیر ثبت می‌شود.
موجودی ضایعات (خالص ارزش فروش ضایعات)***
زیان ناشی از ضایعات غیر عادی (خالص ارزش فروش_بهای تمام شده ضایعات)***
کالای در جریان ساخت (بهای تمام شده ضایعات)***
استاندارد حسابداری موجودی مواد و کالا (شماره8)
برخی از رایج‌ترین سوالات که در دوره‌های آموزش حسابداری اصفهان به آن پرداخته می‌شود به شرح زیر است:
چرا موجودی مواد و کالا جزء دارایی‌های جاری دسته بندی می‌شود؟
چون منفعت اقتصادی برای شرکت دارد جزء دارایی‌ها است و چون برخلاف دارایی‌های غیرجاری مدتی که زمان می‌برد برای استفاده یا تبدیل شدن به وجه نقد کمتر است و به صورت دائم جایگزین می‌شود و سرعت بالایی دارد و حساب فعال و پویا است.
هدف اصلی استاندارد موجودی مواد و کالا چیست؟
موجودی مواد و کالا به قدری مهم است که یک استاندارد برای آن در نظر گرفته شده و انقدر حساب مهمی است که از یک طرف در سود و زیان است تحت عنوان بهای تمام شده‌ی کالای فروش رفته بنابراین باید بتوانید بهای تمام شده را درست محاسبه کنید تا سود خالص را بتوانید به دست آورید و از طرف دیگر باید موجودی مواد و کالا را درست ارزش گذاری کنید تحت عنوان موجودی مواد و کالای پایان سال شیف پیدا کند به سال بعد و چون بخش مهم از دارایی‌های یک شرکت است برای آن یک استانداردی در نظر گرفته‌اند که حسابدارها نتوانند سلیقه ای عمل کنند.
استاندارد حسابداری شماره 8 برای موارد زیر کاربرد ندارد
1. كار در جريان پيشرفت پيمان‌های بلندمدت
2. ابزارهای مالی پيچيده
3. موجودی محصولات جنگلی و معدنی در مواردی كه اين اقلام در صنايع مربوط به خالص ارزش فروش اندازه‌گيری می‌شود
4. تولیدات کشاورزی در زمان برداشت و دارایی‌های زیستی غیر مولد مربوط به فعالیت کشاوزی
موجودی مواد و کالا به دارايي‌هايي اطلاق مي‌شود كه:
الف. برای فروش در روال عادی عمليات واحد تجاری نگهداری می‌شود، مانند شرکت بازرگانی که کالایی را می‌فروشد و شرکت تولیدی و صنعتی که محصول ساخته شده آماده را می‌فروشند.
ب. به منظور ساخت محصول يا ارائه خدمات در فرايند توليد قرار دارد، موادی دارد که در جریان تولید است و هنوز کامل نشده است.
ج. به منظور ساخت محصول يا اراـه خدمات، خريداری شده نگهداری می‌شود، تازه خریداری شده است.
د. ماهيت مصرفی دارد و به طور غيرمستقيم در جهت فعاليت واحد تجاری مصرف می‌شود.
در این 4 آیتم هم زمان شرکت‌های خدماتی و بازگانی و تولیدی را در بر می‌گیرد.
دیدگاه خود را ثبت کنید
میخواهید به بحث بپیوندید؟مشارکت رایگان.