مبانی نظری و محاسباتی قانون مالیات بر ارزش افزوده

مبانی نظری و محاسباتی قانون مالیات بر ارزش افزوده

تئوری مالیات بر ارزش افزوده اولین بار توسط آقای فون زیمنس طراحی شد.ایران سال 1366 با نرخ 10%  و در سال 1381 با نرخ 7% مالیاتش به مجلس راه پیدا کرد .دولت در سال 1366 لایحه را از مجلس پس گرفت.و درنهایت سال 1387 همان لایحه با نرخ 1.5% به مجلس فرستاده شد که این لایحه 1.5% نیز عوارض داشت که مجموعا 3% شد.

تاریخچه:

جهان

1918

1921

1948

ایران

1366

اين قانون به مدت ۵ سال آزمايشي بود كه اين مدت زمان به موجب ماده ۵۰ قانون بودجه سال ۱۳۹۲ كل كشور تا پايان سال ۱۳۹۲ و به واسطه بند ب تبصره ۹ قانون بودجه سال‌هاي ۱۳۹۳ و ۱۳۹۴كل كشور ابتدا تا پايان سال ۱۳۹۳ و بعد تا اواخر سال ۱۳۹۴ و نهايتاً به موجب بند ب تبصره ۶ قانون بودجه سال ۱۳۹۵ كل كشور مصوب ۲۷/۲/۱۳۹۵ تا اواخر سال ۱۳۹۵ تمدید شده است. اصلاحي فوق به منظور «قانون توسعه ابزارها و نهادهاي مالي جديد به منظور سهولت در اجراي سياست‌هاي كلي اصل چهل و چهارم قانون اساسي مصوب۲۵/۹/۱۳۸۸ » انجام شده است.در اصل، مالیات بر ارزش افزوده نوعی مالیات بر فروش چند مرحله‌ای می‌باشد که در مراحل متفاوت زنجیره‌واردات، تولید، توزیع براساس درصدی‌ ازارزش کالاهای فروخته‌شده یا خدمات ارائه‌شده درهر مرحله دریافت می‌شود، اما مالیات پرداختی در هر مرحله از زنجیره واردات-تولید-توزیع به عنصر مرحله بعدی زنجیره منتقل می‌شود تا درآخر توسط مصرف‌کننده نهایی پرداخت گردد

• اصل مبدا: ارزش افزوده بر کالاها و خدماتی که در کشور تولید می شود اعمال گردد.
• اصل مقصد: مالیات ارزش افزوده در جایی که مصرف می شود اعمال گردد.

در نتیجه در اصل مبدا ، صادرات مشمول و واردات معاف هستند و در نتیجه اصل مقصد،  واردات مشمول و صادرات معاف هستند.زمانی که ما در تئوری اصل مقصد را انتخاب میکنیم ماده 13 قانون ارزش افزوده را به گونه ای می نویسیم که مالیات ارزش افزوده صادرات معاف شده و مسترد گردد.

ماده 13- صدور کالا و خدمات به خارج از کشور از طریق مبادی خروجی رسمی، مشمول مالیات موضوع این قانون نبوده ومالیات‌های پرداخت شده برای آ‌ها با ارائه برگه خروجی صادره به واسطه گمرک (در مورد کالا) واسناد مثبته، مسترد خواهد شد.

تبصره- مالیات‌های پرداختی برای کالاهای همراه مسافرانی که تابعیت خارجی دارند که از تاریخ خرید آنها تا تاریخ خروج از کشور بیشتر از دوماه نگذشته باشد، از محل دریافتی های جاری درآمد مربوط زمان خروج از کشور در مقابل ارائه اسناد ومدارک مثبته مشمول استرداد است.

ضوابط اجرائی این ماده توسط سازمان امور مالیاتی کشور تهیه وبه تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی می رسد.

تفاوت در نحوه برخورد با قانون مالیات های مستقیم و ارزش افزوده : در گذشته در قانون مالیات های مستقیم ابتدا مالیات می گرفتند سپس برای این مالیات ستانی یک قائده مندی و یک قانون تعیین میکردند.در ارزش افزوده ابتدا تئوری نوشته سپس قائده مندی و قانون و سپس مالیات را وصول میکرند.

کلیات و تعاریف:

ماده 1- عرضه کالاها وارائه خدمات در ایران و همچنین صادرات و واردات آنها شامل مقررات این قانون می باشد.

ماده 2- منظور از مالیات در این قانون، به جز موارد ذکر شده در فصل های 8 و 9، مالیات بر ارزش افزوده می باشد.

ماده 3- ارزش افزوده در این قانون، تفاوت بین ارزش کالاها وخدمات عرضه شده با ارزش کالاها وخدمات خریداری یا تحصیل شده در یک دوره معین می باشد

ماده 4- عرضه کالا در این قانون، انتقال کالا از طریق هر نوع معامله است.
تبصره– کالاهای مورد نظر این قانون که به واسطه مودی خریداری، دریافت و یا تولید می شود اگر که برای استفاده شغلی به عنوان دارائی در دفاتر ثبت شود یا برای مصرف شخصی برداشته شود، عرضه کالا به خود حساب شده و مشمول مالیات خواهد شد

ماده 5- ارائه خدمات در این قانون، به جز موارد درج شده در فصل نهم، انجام خدمات برای غیر در ازای ما به تفاوت می باشد.

ماده 6- واردات در این قانون، ورود کالا یا خدمات از خارج از کشور یا مناطق آزاد تجاری- صنعتی و همچنین منطقه های ویژه اقتصادی به قلمرو گمرکی کشور می باشد.

ماده 7- صادرات در این قانون، صادرات کالا یا خدمت به خارج از کشور یا به مناطق آزاد تجاری- صنعتی ومناطق ویژه اقتصادی می باشد

ماده 8- اشخاصی که به ارائه کالا و همچنین ارائه خدمات و واردات وصادرات آنها اقدام می نمایند، به عنوان مودی شناخته شده و شامل مقررات این قانون خواهند بود

ماده 9- معاوضه کالاها وخدمات در این قانون، عرضه کالا یا خدمات از سمت هر یک از متعاملین اعمال وبه صورت جداگانه مشمول مالیات می باشند

ماده 10- هر سال شمسی به چهار دوره مالیاتی سه ماهه، تقسیم می شود. اگر شروع یا اتمام فعالیت مودی در میان یک دوره مالیاتی باشد، زمان فعالیت مودی طی آن دوره مربوطه یک دوره مالیاتی تلقی می شود.
وزارت امور اقتصادی ودارائی می‌تواند با پیشنهاد سازمان امور مالیاتی کشور زمان دوره مالیاتی را برای هر گروه از مودیان دو یا یک ماهه مشخص کند.

ماده 11- تاریخ تعلق مالیات به شرح زیر است:
الف- در مورد عرضه کالا:
1- تاریخ صورتحساب و تحویل کالا یا تاریخ انجام معامله کالا، هر کدام که مقدم باشند، حسب مورد;
2- در موارد ذکر شده در تبصره ماده (4) این قانون، زمان ثبت دارائی در دفاتر یا تاریخ شروع استفاده، هر یک که مقدم باشد یا تاریخ برداشت، حسب مورد;
3- در رابطه با معاملات موضوع ماده <…

معافیت ها شامل:

ماده 12- عرضه کالاها وارائه خدمات زیر وهمچنین واردات آنها حسب مورد از پرداخت مالیات معاف می باشد:
1- محصولات کشاورزی فرآوری نشده;
2- دام وطیور زنده، آبزیان، زنبور عسل ونوغان;
3- انواع کود، سم، بذر ونهال;
4- آرد خبازی، نان، گوشت، قند، شکر، برنج، حبوبات وسویا، شیر، پنیر، روغن نباتی وشیر خشک مخصوص تغذیه کودکان;
5- کتاب، مطبوعات، دفاتر تحری…

ماده 13- صدور کالا وخدمات به خارج از کشور به واسطه مبادی خروجی رسمی، شامل مالیات موضوع این قانون نبوده ومالیات‌های پرداختی بابت آنها با ارائه برگه خروجی صادره از سمت گمرک (در رابطه با کالا) واسناد ومدارک مثبته، برگشت خواهد خورد
تبصره– مالیات‌های پرداخت شده در ازای کالاهای همراه مسافران تبعه کشورهای خارجی که از زمان خرید آن‌ها تا زمان خروج از کشور بیشتر از دوماه نگذشته باشد، از…