برای تشخیص تفاوت تکالیف اشخاص حقیقی و حقوقی اگر دقت کنید در اشخاص گروه اول در این جدول تکالیف اشخاص حقیقی و حقوقی تقریبا برابری می‌کند صرفا اشخاص حقیقی کسر مالیات تکلیفی را انجام نمی‌دهند و همین طور اشخاص حقوقی فقط صندوق فروش را ندارند اما در سایر موارد تقریبا باهم مشابه هستند.
در اشخاص گروه دوم تکالیفی مانند ارائه دفاتر قانونی، حسابداری دو طرفه و حسابرسی صورتهای مالی را اصلا ندارند. به عبارتی سازمان امور مالیاتی از گروه دوم و گروه سوم یک حسابداری بازاری انتظار دارد بدین معنا که سازمان از آنها انتظار ارائه دفاتر را ندارد.
| شرح | گروه اول | گروه دوم | گروه سوم | اشخاص حقوقی |
| ارائه دفاتر قانونی | * | – | – | * |
| حسابداری دو طرفه | * | – | – | * |
| حسابرسی صورتهای مالی | * | – | – | * |
| کسر مالیات تکلیفی | – | – | – | * |
| ارسال لیست حقوق | * | * | * | * |
| ارسال لیست معاملات فصلی | * | * | * | * |
| مشمول مالیات بر ارزش افزوده | * | * | * | * |
| صندوق فروش | * | * | * | – |
| ارسال اظهارنامه عملکرد | * | * | * | * |
| تشکیل پرونده و دریافت کد اقتصادی جدید | * | * | * | * |
| ارسال اظهرنامه عملکرد | * | * | * | * |
نکته ای که در جدول قبل وجود داشت انتخاب بین گروه اول، دوم، سوم اشخاص حقیقی یا حقوقی بود. شما زمانی که می خواهید به عنوان مشاور به یک نفر اطلاعاتی دهید مبنی بر اینکه تحت عنوان شخص حقیقی یا حقوقی کار کند حتما باید به این نکته توجه داشته باشید اگر شخص را به عنوان شخص حقیقی معرفی کردید تا حد امکان در گروه اول قرار نگیرد زیرا در این صورت تکالیفش تقریبا مشابه شخص حقوقی می شود. اولین تکلیفی که اشخاص حقوقی و اشخاص گروه اول دارند این است که باید دفاتر قانونی خود را تنظیم کرده و به سازمان امور مالیاتی ارائه کنند.
هر شرکت یا هر بنگاه اقتصادی که مشمول این قانون است باید هر سال یک بار قبل از شروع سال مالی اقدام به تهیه دفاتر کند. از دیدگاه سازمان امور مالیاتی دفاتر شامل دفاتر روزنامه و دفاتر کل می باشد و باید توسط اداره ثبت شرکت ها در اختیار شرکت ها و اشخاص حقیقی گروه اول قرار بگیرد.
تاخیر در ثبت حسابداری معمولا بیش از 15 روز قابل قبول نیست اما معمولا در شرکت هایی که تازه تاسیس شده اند تا 2 ماه از شروع فعالیتشان مجاز است.
حسابداری دو طرفه
بدین معنا که اطلاعات حسابداری شما باید به گونه ای باشد که بتوان با آن ترازنامه، صورت سود و زیان، گردش سود و زیان انباشته و … تهیه کرد و اسناد حسابداری طبق اصول و استانداردهای حسابداری باشد. شرکت های حقوقی و اشخاص حقیقی گروه اول حتما باید دارای حسابداری دو طرفه باشند.
حسابرسی صورتهای مالی
هر ساله سازمان امور مالیاتی شرکت ها و اشخاص حقیقی گروه اولی که مشمول حسابرسی مالی می شوند را اعلام می کند. به طور مثال اعلام کرد در سال 1397 اگر فروش یک شرکت یا یک بنگاه اقتصادی گروه اولی بیشتر از 000/000/000/5 تومان باشد یا مجموع دارایی سمت راست ترازنامه بیشتر از 000/000/000/16 تومان باشد الزام به این دارد که باید قبل از ارائه دفاتر به سازمان امور مالیاتی توسط یک موسسه حسابرسی صورتهای مالی خود را مورد بررسی قرار دهد.
صورت های مالی حسابرسی شده نیز باید حداکثر باید تا 3 ماه پس از ارسال اظهارنامه عملکرد به سازمان امور مالیاتی ارائه شود. عدم ارائه صورت های مالی حسابرسی شده موجب جریمه 20درصدی میشود.
کسر مالیات تکلیفی
مالیات تکلیفی قسمتی از مالیات بر درآمد اشخاص است که تکلیف کسر و پرداخت آن طبق احکام قانونی مربوطه در برخی منابع مالیات بر درآمد به عهده پرداخت کنندگان وجوه می‌باشد.
| انواع مالیات تکلیفی | |
| 1-ماده 53 تبصره 9(مالیات تکلیفی اجاره املاک) | 2-مواد 85 و 86 اصلاحی(مالیات تکلیفی حقوق) |
| 3-ماده102(مالیات تکلیفی مضاریه) | 4-ماده 103(مالیات تکلیفی حق الوکاله) |
| 5-ماده 107(مالیات تکلیفی اشخاص حقوقی خارجی و موسسات مقیم خارج) | 6-ماده 109(مالیات تکلیفی موسسات بیمه) |
| 7-ماده 116(تکلیف مدیران تصفیه اشخاص حقوقی) | 8-ماده 118(مسئولیت آخرین مدیران شخص حقوقی و مدیران تصفیه و ضامن ها) |
| 9-ماده 123(مالیات تکلیفی منافع بلاعوض اموال) | 10-ماده 143(مالیات تکلیفی نقل و انتقال سهام) |
در جدول بالا فقط مورد دوم بین اشخاص حقیقی و حقوقی مشترک است.
مالیات تکلیفی
هرگاه من به عنوان پرداخت کننده وجه طبق قانون مکلف شده باشم که مالیاتی را از دریافت کننده آن وجه کسر کنم به آن مالیات تکلیفی گفته می شود. توجه داشته باشید که این مالیات برای ما نیست و مالیات شخصی است که پول را دریافت می کند اما وظیفه کسر، محاسبه و پرداخت بر عهده ما می باشد. در دوره‌های آموزش حسابداری در اصفهان کلیه این مباحث با مثال‌های مختلف توضیح داده میشود.
ارسال لیست حقوق دستمزد
ماده 86)پرداخت کنندگان حقوق هنگام هر پرداخت یا تخصیص آن مکلف هستند مالیات متعلق را طبق مقررات (ماده85) این قانون محاسبه و کسر و تا پایان ماه بعد ضمن تسلیم فهرستی متضمن نام و نشانی دریافت‌کنندگان حقوق و میزان آن به اداره امور مالیاتی محل پرداخت و در ماه‌های بعد فقط تغییرات را صورت دهند. این تکلیف بین همه اشخاص و همه ی گروه های شخص حقیقی مشترک است.
ارسال لیست معاملات فصلی
مطابق ماده 169 ق م م همه اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی مکلف به ارائه لیست معاملات انجام شده شامل فروش ، خرید، صادرات ، واردات ، اجاره ، قرارداد پیمانکاری و سایر اسناد مشابه حداکثر 45 روز پس از پایان هر فصل هستند.
همه اشخاص مکلف هستند این لیست را به صورت الکترونیکی برای سازمان امور مالیاتی صادر کنند. این وظیفه بین همه اشخاص مشترک است به جز برخی از معاملات.
مشمولیت مالیات بر ارزش افزوده
معیارهای تعیین شده در هفت مرحله فراخوانی که سازمان امور مالیاتی صادر کرده است با گروه بندی مشاغل و یا نوع شخصیت حقوقی ارتباط مستقیم ندارد. اگر ما به اشتباه یک نفر را مشمول ارزش افزوده کنیم تبعات بسیار زیادی برای کسب و کار وی ایجاد می کند و او را از چرخه رقابت با سایر رقبایش خارج می‌کند و چون رقبا شامل ارزش افزوده نیستند می‌توانند کالای خود را 9% ارزان‌تر به فروش برسانند.
صندوق فروش
تبصره 2 ماده 169 ق م م: مودیان مالیاتی موضوع این ماده موظفند از سامانه صندوق فروش «صندوق ماشینی (مکانیزه) فروش» و تجهیزات مشابه استفاده کنند .سازمان امور مالیاتی موظف است به تدریج و براساس اولویت، اشخاص مشمول حکم این تبصره را تعیین کند و تا شهریور ماه هر سال از طریق درج در یکی از روزنامه‌های کثیرالانتشار و روزنامه رسمی کشور اعلام و از ابتدای فروردین ماه سال بعد از آن اعمال نماید.
صندوق فروشگاهی
سامانه صندوق فروش (صندوق ماشینی (مکانیزه) فروش): پایانهای است شامل سخت افزار و نرم افزار با امکان اتصال به سامانه سازمان، که قابلیت لازم از قبیل، ثبت خرید و فروش کالا و خدمات و هزینه‌ها را حسب نوع و اندازه فعالیت واحد کسب و کار دارد. لازم به ذکر است که صندوق فروش با پز بانکی متفاوت است.
ما با مزیت‌های اشخاص حقیقی و حقوقی به طور کامل آشنا هستیم و باید بدانیم اگر یک واحد حسابداری توانایی اجرای تکالیف مالیاتی‌اش را نداشته باشد می‌تواند تمامی منافع را ضایع کند.
چگونه یک مشاور خوب باشم؟
قبل از انتخاب مشاوره مالیاتی حتما باید واحد حسابداری آن شرکت را به درستی مورد بررسی قرار دهید تا متوجه شوید که حسابدار شرکت امکان انجام تمامی تکالیف مالیاتی را دارد.
اجرا شده توسط:
استاد عادل طغیانی
مدیر مالی و مدرس موسسه حسابداری محاسبان آفاق اسپادانا
دیدگاه خود را ثبت کنید
میخواهید به بحث بپیوندید؟مشارکت رایگان.